“Mijn moeder was al beginnend grijs. Ook in de hoogzomer van haar leven toen zij, 50 jaar oud (vooral: jong), onverwacht dood in bed lag.”

Cees Baan
Begeleidt gezinnen bij de invulling van de rouwdienst. Zie www.ceesbaan.nl

 

Schildersezel

Ze had dromen, plannen, zij wilde nog dit en ook nog dat… Wij, de drie kinderen, waren het huis uit. Op het verlanglijstje van haar verjaardag had een schildersezel, penselen, een paar doeken en verf gestaan. Ook was zij, nogal onverwacht (want zong vaak vals), lid geworden van een kerkkoor. De trots en het plezier spatte van haar gezicht als je thuis kwam en vroeg: ‘Mam, laat eens zien waar je mee bezig bent…’ Ze nam je dan mee naar het atelier en zei met een lach: ‘Best wel mooi, toch? Eerlijk zeggen, hoor!’ Een wolkje onzekerheid was bij haar nooit ver weg.

Verwaarloosd verdriet

Toen zij stierf was ik 24 en vond ik 50 best oud. Pas tegen de tijd dat ik zelf 50 werd en de dag had uitgerekend waarop ik mijn moeder qua leeftijd zou inhalen, bekroop me een vreemd bang gevoel. Alsof ik haar opnieuw verloor en het mezelf kwalijk nam dat ik toen zo snel weer ‘gewoon’ aan het werk was gegaan. Er zat blijkbaar wat verwaarloosd verdriet in mij. Ook een zeker schuldgevoel of spijt omdat ik beter dan eerst besefte hoe jong zij eigenlijk was! En dat ze nauwelijks had kunnen genieten van het schilderen, het zingen en de reisjes die ze met mijn vader wilde maken.

Leven in een hogere versnelling

Ik weet niet of deze gedachten mij extra bewust hebben gemaakt van het feit dat ik, in een zekere paniek, besloot om knopen door te hakken. De vroege dood van mijn moeder heeft dus (op latere leeftijd) veel invloed gekregen. Op verschillende manieren probeerde ik me in haar schoenen te verplaatsen. En nam me voor volop te genieten van mijn hobby’s, van het fietsen door de bossen, van wandelingen met de hond, tijd besteden aan lezen en een cursus Frans. Wat mijn moeder moest missen, wilde ik -voor haar- inhalen en goed maken. (In zo’n stemming geloof je namelijk dat je dat echt kunt!) Een innerlijke stem dwong mij om in een hogere versnelling te leven. Er was geen tijd te verliezen. Dat had de ‘jonge’ dood van mijn moeder geleerd. Het zou mij niet gebeuren dat het feest van de hoogzomer (zonder cursus, zonder fietstochten, etc.) plotseling voorbij zou zijn.

En toch speelde er onderhuids een diepere gedachte. Want hoe kon het toch dat ik elk jaar op Moederdag, haar verjaardag (18 januari), sterfdag (26 september) en haar trouwdag (11 september) een kaarsje brandde? En op het kastje van mijn werkkamer staat een foto waarop mijn moeder, met een lekkere weelderige bos zwarte haren, hooguit dertig is. Zij zit gehurkt met in haar armen een manneke van drie jaar. Ze lacht, ze straalt en is zichtbaar gelukkig met mij…

Zij was volkomen zichzelf

Soms denk ik dat het niet draait om wat zij, vanwege haar vroege dood, heeft moeten missen. En wat dat met mij doet en gedaan heeft. De belangrijkere les is de volgende: zij was, tot het laatst, in haar element in haar ‘atelier’ en genoot van het zingen in het koor. Toen wij (de kinderen) nog thuis woonden, leerde zij ons klaverjassen, stond zij langs de lijn van het voetbalveld te juichen, nam ons mee naar Rockanje, ze hield van zwemmen en als het even kon (en het kon vrijwel altijd) mochten we helpen bij het pannenkoeken bakken. En voor het slapen gaan: voorlezen en liedjes zingen. ‘Ik ben moe mag ik slapen…’ Achteraf was zij volkomen zichzelf in het geven van zorg, aandacht schenken en plezier maken. Noem het gerust dat zij zichzelf was in: liefhebben.

Haast maken met het invullen van liefhebben

Misschien was (is) het de wijze waarop zij die liefde ‘hart, handen en voeten’ gaf, die ik van haar wil leren. Er zal toch iets van haar DNA ook in mij zitten? Het gaat daarom niet om mijn cursus Frans, fietsen of boswandelingen. Dat waren en zijn concrete invullingen, die ook belangrijk zijn. Maar ik wil vandaag en morgen vooral ‘haast’ maken met het geven van die zorg, aandacht en plezier maken met mijn geliefden. Haast maken met het invullen van liefhebben… in de geest van mijn mama.

Lees meer publicaties