“Ik moest gaan ervaren hoe het is om dingen alleen te doen.”

Peter van den Berg

“Om drie uur ’s middags, het moment dat we altijd samen een kopje thee dronken, realiseer ik me: ‘nu zit ik alleen op de bank’.” De vrouw van Peter van den Berg overleed op 45-jarige leeftijd. Plotseling, in de auto naast hem, terwijl ze in gesprek waren. Voor Peter is de dood nooit ver weg geweest. Rond zijn tiende lag hij een aantal keren op sterven en had hij een bijna-doodervaring. Wat hem betreft mochten zijn ouders hem toen laten gaan. Hij verloor twee jeugdvrienden van dertien en zestien jaar. Ze waren als de Drie Musketiers. Maar het overlijden van zijn vrouw was zijn meest ingrijpende verlieservaring.

Wat gebeurt er met me?

“Twee dagen na kerst waren we op weg naar het ziekenhuis om longfoto’s te laten maken. Daar maakten we ons geen grote zorgen om. Om 11.30 uur stapten we in de auto en om 11.40 uur zat mijn vrouw naast me, dood.

In de periode direct hierna was ik in shock en bezig om tot mijzelf te komen; wat gebeurt er met me, wat is er met haar gebeurd? In die eerste periode werd ik ook overrompeld door alles wat geregeld moet worden rondom de begrafenis. In vergelijking tot de voorgaande heftige situaties die ik heb meegemaakt, heb ik het overlijden van mijn vrouw vele malen bewuster en nadrukkelijker ervaren.

Leren van woede en jaloezie

Ik werd na haar overlijden regelmatig getriggerd. Bijvoorbeeld doordat ik mensen ’s avonds na het werk zag thuiskomen. Ik zat dan op de bank en dacht ‘ja, jullie worden nu ontvangen door je partner of je kinderen en ik zit hier op de bank in mijn uppie’. Een aanname natuurlijk, en emoties van woede en jaloezie. Ik probeerde het bij mezelf te zoeken: Wat is nou die trigger? Waarom krijg ik dat gevoel? Ik had niet meer ’s avonds iemand die me vraagt hoe het op mijn werk was, of me welterusten of goedemorgen wenst.  Dat soort basale, maar o zo waardevolle dingen zijn er niet meer. Ook zat ik soms ’s middags om een uur of drie op de bank en barstte in huilen uit, want dat was het moment dat we samen thee dronken.

Juist door dit alleen door te maken, leerde ik van die emoties. Ik heb het laten gebeuren en ik heb ze niet weggestopt. Ik stond toe mezelf te zijn en durfde ook aan anderen te laten zien wat er in mij omging. Ik was achteraf heel blij dat ik dit gekund heb.

In je eentje het verdriet ervaren

Ik ben juist ook in mijn eentje op pad te gaan. Naar het theater, naar concerten of een weekendje naar Antwerpen. Ik had toen nog twee honden en ben wandelingen gaan maken, in het bos en op het strand. Zo ben ik gaan ervaren hoe het is om leuke dingen zonder mijn partner te doen. Daardoor heb ik gemerkt dat je ook andere dingen nodig hebt dan alleen thuis zitten en verdriet ervaren.

In die periode was ik heel erg in het nu aanwezig. Ik was niet bezig met toekomst, niet met de dag erna. Ik sliep lange tijd heel slecht. Om twee uur ’s nachts was ik steevast klaarwakker. Dan stond ik op, kleedde me warm aan en luisterde muziek met een kop thee erbij. En als ’s ochtends de wekker ging om naar mijn werk te gaan, zorgde ik ervoor dat ik weer een beetje toonbaar was.

Het was lichamelijk en geestelijk vreselijk vermoeiend. Op mijn werk pakte ik alleen de dingen op die ik kon hanteren. Daar was gelukkig ruimte voor. Ik was dan blij als ik weer naar huis kon om tot mezelf te komen.

Getroost worden in je verdriet

Doordat ik mijzelf zo onder de loep heb genomen tijdens mijn rouwproces, kan ik nu goed inspelen op het gevoelsleven van de ander. Door die verlieservaringen ben ik mij bewust geworden van mijn eigen kunnen. Ik kan zien waar de ander mee te maken heeft en vanuit daar kan ik de ander bijstaan. Ik ben gestopt als bedrijfsmaatschappelijk werker en beleidsadviseur en zet mijn ervaring nu in voor anderen als verlies-, rouw- en stervensbegeleider via mijn prakijk Doorleven.

Ik schrijf in de aanloop naar hulpverlening artikelen op social media en (e-)boeken over dit soort thema’s. Op dit moment werk ik aan een boek over troost: je kunt veel praten over hulpverleningstrajecten, maar als mensen niet daadwerkelijk in hun verdriet getroost worden, dan blijft het probleem aanwezig.”

Peter van den Berg: Dit was mijn beleving, jij kunt er anders in staan, een ander gevoel hebben, jij ervaart het op jouw eigen manier.

 

Tekening

Ik lijk emotieloos, verdoofd te zijn voor de buitenwereld, maar de emoties gieren door mij heen.

Normaliter was ik stabiel, voel me nu labiel.

Mijn gedachten zijn onrustig en vliegen alle kanten op: niets is meer wat het was, wat moet ik nu, wat doe ik zonder haar, hoe nu verder?

Ik staar, kijk vooruit, maar ik zie niets, ik zie geen toekomst. Het lijkt geen nut te hebben.

Ik wens grip te houden, probeer mij vast te klampen, maar krijg ‘geen voet aan de grond’, voel mij ‘ontworteld’. ‘Ben van mijn grondvesten gescheurd’, geen basis meer, geen ondergrond. Alles wat was, is niet meer!

Behalve één ding: dankzij de liefde die ik voor haar voel, zal de dood ons niet scheiden.

Deze tekening heb ik in 2013 gemaakt. Dit was mijn beleving, jij kunt er anders in staan, een ander gevoel hebben, jij ervaart het op jouw eigen manier.

Tot slot nog een verhaal dat ik wil delen

‘Wat gebeurt als jij dood gaat?’ Die vraag kreeg ik gesteld door een vrouw die mij periodiek Reiki-behandelingen geeft. Zij is tevens een medium.

Ik heb geen angst om het aan te gaan. Om over te gaan – dood te gaan. Ik weet, vanuit mijn ervaring als stervende op tienjarige leeftijd en met mensen die stervend waren, dat zij niet alleen overgaan. Hun sterfbedvisioen maakte mij duidelijk dat de stervenden worden geroepen, begeleid en bijgestaan worden in het sterven, tijdens het doodgaan en daarna. Daarna kom je even in een soort van ‘niemandsland’, waarbij je verder mag doorgroeien naar wat voor jou voorbestemd is. Ik heb dat ook ervaren in mijn bijna-doodervaring.

Voor mijn twintigste jaar heb ik de boeken gelezen van E. Kübler-Ross. Zij beschreef dat je geen lichaam hebt, maar wel de mogelijkheid hebt om bewust te zijn en waar te nemen. Elk ander boek of artikel die ik gelezen heb, bevestigt wat ik heb meegemaakt. Dat is geruststellend en dat heeft ertoe geleid dat ik weet hoe sterven of de dood eruitziet. Het heeft mijn kijk op het sterven, de dood en het ‘zijn’ erna beïnvloed.

Het is dan ook een mooi vooruitzicht om in mijn situatie dierbaren die mij zijn voorgegaan te ontmoeten: mijn vrouw Linda, mijn vader en moeder, mijn te vroeg gestorven jeugdvrienden Vincent en Martin. En anderen die ik nu zo snel niet kan benoemen. Hoe fijn zou het zijn om hen na de dood weer te zien, weer te voelen hoe het is om samen te zijn. Zonder pijn en aardse ongemakken. ‘Gewoon’ het eeuwige leven hebben en in liefde samenzijn.

In de esoterie wordt geschreven dat je op de weg naar de dood je pad mag volgen. Gelukkig heb ik dat gedaan en het nodige bereikt in mijn leven, ook wat ik niet voor mogelijk heb gehouden. Voor mijn gevoel heb ik mijn pad gelopen, het juiste gedaan, naar mijn gevoel geluisterd, mijn hart gevolgd. Ik heb genoeg ingrijpende levensgebeurtenissen meegemaakt, ben veel gevallen en nog vaker opgestaan. Ik denk – en eigenlijk weet ik dat wel zeker – dat ik voldoe aan hetgeen een mens mag doen op aarde voordat deze mag sterven. Ik heb mijn levensweg bewandeld. Ik zal niet zeggen “had ik maar”. Ik heb dus geen spijt.

Als ik dood ben dan zou ik anderen willen laten weten wat hun bestemming is, zodat hun zoektocht niet zo lang hoeft te zijn – en ook niet zo pijnlijk. Met hen zijn, één worden, in liefde bij elkaar zijn. Ik zou mensen bijstaan die op aarde worstelen, om verlichting, warmte en inzicht te brengen.

Ik geloof in zielsverhuizing op het moment van overgaan. Als ik gestorven ben mogen mijn naasten geen rouwkaart sturen, maar een verhuisbericht. Beetje humor mag wel, toch?”